Ubrania robocze – 5 najważniejszych informacji
Wybór odpowiedniego ubrania roboczego to nie zawsze prosta sprawa. Wiąże się on z różnymi aspektami prawnymi, finansowymi, a nawet podatkowymi. W określonych sytuacjach na ubranie pracownicze przysługuje ulga, a w innym wypadku pracodawca może otrzymać karę. Warto więc poznać kilka najważniejszych informacji na temat odzieży roboczej. Z naszego artykułu dowiesz się, czy na pewno obowiązek zaopatrzenia w odzież roboczą spoczywa na pracodawcy, co ile przysługuje odzież do pracy oraz komu przysługuje.
Na kim spoczywa obowiązek zaopatrzenia w odzież roboczą pracownika?
Na mocy zapisów z artykułu 2377 § 1 Kodeksu pracy obowiązek zaopatrzenia w odzież spoczywa na pracodawcy. To właśnie pracodawca ma obowiązek nieodpłatnie zapewnić pracownikowi ubranie. W przypadku, gdy jego własne może ulec zabrudzeniu, zniszczeniu lub ze względów technologicznych, sanitarnych, czy bezpieczeństwa i higieny pracy. Możliwe jest również, by pracownik używał na stanowisku własnej odzieży i obuwia. Wówczas pracodawca musi wypłacić mu ekwiwalent. Podobnie jednostka pracy powinna zapewnić pranie, odkażanie, czy naprawę odzieży i obuwia. W innym wypadku pracownikowi należy się dodatkowy ekwiwalent za te czynności, jeśli podejmie się ich sam. Kwota ekwiwalentu musi odpowiadać faktycznie poniesionym wydatkom.
Odblaskowe ubrania – jakie mają właściwości?
Ostrzegawcze, odblaskowe ubrania robocze mają zapewnić pracownikom odpowiednie bezpieczeństwo. Takie ubrania noszą zarówno osoby wykonujące pracę na zewnątrz, jak i wewnątrz firmy. Szczególnie wskazane są dla pracowników pracujących w nocy lub o świcie, gdy widoczność jest ograniczona. Kupując tanią odzież, można spotkać się z błędnym rozmieszczeniem taśm odblaskowych lub ich za małą ilością. Miejsca, w których powinny znajdować się odblaski to:
- okolice łydek,
- okolice łokci i nadgarstków,
- okolice pasa,
- nad ramionami.
Takie zlokalizowanie taśm, a zwłaszcza umieszczenie ich nad ramionami sprawi, że zatrudniony będzie widoczny z daleka w każdej pozycji – nawet w pochylonej. Dla zachowania pełni bezpieczeństwa należy wybierać materiał fluorescencyjny najwyższej jakości, a ubrania powinny mieć intensywny kolor i powinny spełniać normę EN 471. Określa ona wymagania dla odzieży odblaskowej o intensywnej widzialności, która daje możliwość sygnalizacji obecności w strefie ruchu np. dla operatorów pojazdów czy urządzeń mechanicznych w warunkach oświetlenia światła dziennego, jak i w ciemności podczas oświetlania przez reflektory pojazdów.
Odzież BHP – przepisy. Z czego powinna być wykonana?
Nie ulega wątpliwości, że inaczej wykonane będą ubrania na lato, a inaczej na zimę. Letnie bluzy i kurtki wykonywane są z czystej bawełny lub mieszanki bawełny z włóknem poliestrowym bądź poliamidowym, a wszystko w trosce o odpowiednią wentylację ciała i komfort pracowników. W przypadkach specjalistycznej odzieży przeznaczonej do warunków pracy wykonywanej na zewnątrz, w chłodni, czy z chemikaliami lub tłuszczami stosuje się również takie materiały:
- flanela,
- polar,
- ortalion,
- torlen,
- płótno,
- stylon.
Każda tkanina charakteryzuje się innymi właściwościami, przeznaczeniem i wytrzymałością. Najczęściej wykorzystywana jest mieszanka bawełny z tworzywami sztucznymi. Tego typu ubrania są najbardziej uniwersalne, odpowiednio wytrzymałe i przewiewne. Z kolei flanela i polar ze względu na miękkość i ciepło będą wykorzystywane tam, gdzie jest bezpośrednia styczność odzieży z ciałem. Ortalion natomiast zapewni doskonałą ochronę przed wiatrem, zimnem i deszczem. Przepisy BHP o odzieży ochronnej mówią jedynie tyle, że przysługuje ona każdemu pracownikowi. Nie wskazują natomiast, z czego powinna być wykonana. Warto zwrócić uwagę na to, aby była wygodna, bezpieczna i przede wszystkim odpowiednia do warunków pracy.
Odzież ochronna BHP – przepisy. Jaka kara grzywny?
Obowiązek zaopatrzenia w odzież ochronną do pracy spoczywa na pracodawcy, który w miejscu pracy ma obowiązek chronić życie i zdrowie zatrudnionych. W związku z tym ponosi on pełną odpowiedzialność za zaopatrzenie ich we wszelkie środki ochronne, wymagane na danym stanowisku – w tym odzież roboczą. Jeśli okaże się pracownikowi wykonywać pracę bez środków ochrony w uciążliwych i szkodliwych warunkach, łamiąc przepisy BHP o odzieży ochronnej, to pracodawca podlegać może karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Odliczenie od podatku odzieży roboczej – czy jest możliwe?
W przypadku zakupu ubrania przez firmę lub bezpośrednio przez pracownika warto znać przepisy podatkowe. Artykuł 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z PIT m.in. świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy. Zapis ten ani żaden inny nie regulują jednak kwoty ekwiwalentu za odzież. W związku z tym pracodawca wysokość ekwiwalentu oraz częstotliwość jego wypłacania powinien ustalić samodzielnie po konsultacji z pracownikami. Ubrania dodatkowo nie są objęte VAT i nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Komu przysługuje odzież do pracy?
Pytanie odnośnie tego, komu przysługuje odzież, zadaje sobie wiele osób. Według polskiego prawa odzież ta przysługuje każdej osobie, która wykonując swoje obowiązki, może zniszczyć lub zabrudzić własną, prywatną odzież. Z tego względu pracownik może domagać się od pracodawcy zapewnienia ochronnego ubrania roboczego przez wzgląd na warunki pracy. Warto wiedzieć, że pomimo iż obowiązek zaopatrzenia w odzież spoczywa na pracodawcy, ubrania te nie stają się własnością pracownika. W sytuacji, kiedy dojdzie do zwolnienia czy zakończenia umowy między stronami, pracownik musi oddać użytkowaną odzież pracodawcy. W sytuacji, kiedy nie została ona zniszczona, pracodawca może przekazać ją innemu pracownikowi po uprzednim jej przygotowaniu. Chodzi tu o pranie i dezynfekcję. Należy pamiętać, że nie tyczy się to bielizny i obuwia roboczego. Warto wiedzieć, że w sytuacji zniszczenia czy utraty odzieży z winy pracownika ma on obowiązek zwrócić pracodawcy niezamortyzowaną część otrzymanego wyposażenia. Co ważne, w obowiązku pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi kompletu odzieży przed przystąpieniem do wykonania prac.
Odzież dla pracownika – co ile przysługuje?
Przepisy BHP nie regulują wprost kwestii odnośnie tego, co ile przysługuje odzież pracownikowi. Powinny to być indywidualne ustalenia pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Takie regulacje powinny być zapisane w zakładowym regulaminie pracy. To pracodawca czy kierownik powinien ustalić okres przydatności do użytku, rodzaj stosowanej odzieży ochronnej i obuwia ochronnego. W tym celu należy wziąć pod uwagę warunki panujące na stanowisku pracy, stan techniczny maszyn czy stopień zabrudzenia. Warto wiedzieć, że to, co ile przysługuje odzież pracownicza, zależy w dużej mierze od tego, jakie rodzaj ubrań stosowany jest na stanowisku pracy.