Gospodarka odpadami w domu i w firmie

Bez względu na to, czy prowadzimy gospodarstwo domowe, jednoosobową działalność czy dużą, prężnie działającą firmę zatrudniającą dziesiątki pracowników, z każdym z tych działań wiąże się produkcja śmieci o różnym pochodzeniu i charakterze. Wytwarzanie odpadów w firmie jest z reguły znacznie bardziej zintensyfikowane niż ma to miejsce w przypadku mieszkań czy domów jednorodzinnych. W zależności od branży, w której działa przedsiębiorstwo, rodzaj odpadów będzie się też znacznie różnił.
Temat produkcji śmieci nierozerwalnie wiąże się również z kwestiami ochrony środowiska i segregacji, z która z roku na rok staje się obowiązkiem mieszkańców Europy coraz poważniej egzekwowanym przez władze. W jaki sposób zadbać o środowisko, a jednocześnie właściwie gospodarować odpadami w domu i w firmie? Jak zorganizować segregację odpadów w domu, aby właściwego nawyku mogła się łatwo nauczyć cała rodzina? W jaki sposób postępować z odpadami niebezpiecznym? Czym jest karta przekazania odpadu i jaka kara grozi za jej brak? Oto najważniejsze informacje dotyczące gospodarki odpadami w domu i w firmie.

Gospodarka odpadami – aspekt prawny

Sposoby, zgodnie z którymi zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby prywatne powinny wyrzucać i segregować śmieci, określa ustawa o odpadach. Dokument ten, w pierwotnej wersji wydany w grudniu 2012, zawiera reguły, zgodnie z którymi należy postępować w przypadku gospodarowania odpadami tak, aby w jak najmniejszym stopniu cierpiało na tym środowisko naturalne. Zgodnie z treścią dokumentu: „przez odpady należy rozumieć każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest zobowiązany”. Ustawa o odpadach ma znaczenie przede wszystkim dla właścicieli przedsiębiorstw, ponieważ to właśnie firmy produkują rocznie największą ilość śmieci. Zgodnie z zapisami prawnymi, każde gospodarstwo domowe i przedsiębiorstwo w gminie mają obowiązek rozliczania się z jej władzami z produkowanych odpadów. W przeciwnym wypadku nałożone zostaną dotkliwe kary.
Również ważną, co kwestia segregacji i recyclingu kwestią zawartą w ustawie o odpadach, jest obowiązek 24-godzinnego monitoringu terenów, na których składowane są śmieci. Takie zachowanie pozwala na ograniczenie ryzyka niekontrolowanego rozprzestrzeniania się odpadów, a tym samym na ochronę przyrody.

Karta przekazania odpadu – czym jest i co grozi za jej brak?

Dokument ten reguluje kwestie związane z rozliczaniem się przedsiębiorców z produkowanych śmieci. Karta przekazania odpadu jest generowany przez twórców odpadów w trzech egzemplarzach. Jeden z nich trafia do odbiorców śmieci, drugi w ręce ekipy transportującej, natomiast trzeci pozostaje u twórców. W ten sposób powstaje dokument świadczący o prawidłowym przekazaniu i utylizacji śmieci.

Co ważne, z posiadania i wypełniania karty przekazania odpadu zwolnione są osoby prywatne, dzięki czemu procedura wyrzucania odpadów jest w ich przypadku znacznie prostsza. Wciąż spoczywa na nich jednak obowiązek segregacji śmieci, który usprawnia funkcjonowanie zakładów zajmujących się recyclingiem.
O posiadanie karty przekazania odpadu warto zadbać z jeszcze jednego powodu: za jej brak grozi przedsiębiorcom, kierowcom transportującym i odbiorcom śmieci kara grzywny.

Wytwarzanie odpadów w firmie

Wytwarzanie odpadów w przedsiębiorstwie z oczywistych przyczyn często wiąże się nie tylko ze standardowymi, niegroźnymi dla człowieka śmieciami, ale również z utylizacją substancji i przedmiotów niebezpiecznych. O ile segregacja odpadów w firmie polega z reguł na zagwarantowaniu pracownikom dostępu do właściwie oznaczonych lub opisanych pojemników na odpady o dużych gabarytach, o tyle gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi nie jest już takie łatwe. Aby cała procedura przebiegła poprawnie, należy w tym przypadku zarejestrować się w specjalnej bazie danych o odpadach (BDO). Następnie, w celu pozbycia się odpadów niebezpiecznych, przedsiębiorca zobowiązany jest do założenia karty przekazania odpadów (KPO), która reguluje sposoby utylizacji odpadów uznanych za niebezpieczne. Na liście tej znalazły się m.in.: świetlówki, wybielacze, baterie i akumulatory, różnorodne aerozole, a także przeterminowane lub częściowo wykorzystane leki niezawierające ulotek i opakowań handlowych.

Jak segregować śmieci w domu?

We właściwym segregowaniu odpadów w gospodarstwie domowym również pomagają pojemniki na odpady. Te kosze do segregacji są jednak znacznie mniejsze niż w przypadku firm i zakładów pracy. Najprostszą metodą na to, aby właściwie przeprowadzać segregację i umożliwić recycling śmieci produkowanych w domach i mieszkaniach, jest zastąpienie pojedynczego, wspólnego kosza – kilkoma różnymi pojemnikami na odpady, najlepiej o różnych kolorach. W ten sposób można nie tylko łatwo rozróżnić, do którego z nich wyrzucić jaki przedmiot czy substancję, ale również nauczyć najmłodszych właściwego gospodarowania odpadami. Jeśli zakup różnokolorowych pojemników na odpady z jakiegoś powodu nie jest możliwy, wystarczy podpisać poszczególne kubły nazwami materiałów, które powinny się w nich znaleźć. Warto także stworzyć listy przykładowych opakowań czy odpadków, dzięki czemu znacznie spadnie ryzyko pomyłki podczas codziennego wyrzucania śmieci. Trzecią opcją jest zastąpienie pojemników na odpady klasycznymi workami o dużym litrażu. Pozwoli to na zminimalizowanie miejsca niezbędnego na segregację, co ma szczególne znaczenie w przypadku segregacji śmieci w małym mieszkaniu. Bez względu na to, na które z rozwiązań ostatecznie się zdecydujemy, segregacja śmieci w domu i ich późniejszy recycling z pewnością wpłyną pozytywnie na środowisko naturalne wokół nas.

Gdzie wyrzucać poszczególne opakowania – przykłady

O ile szklane butelki czy metalowe puszki nie stanowią problemu, o tyle już na przykład karton po mleku często wrzucany jest do niewłaściwego pojemnika na odpady. Odpowiedź na pytanie: „Gdzie wyrzucać poszczególne opakowania?” ma duże znaczenie, ponieważ właściwe postępowanie i znajomość reguł znacząco usprawnia pracę zakładów utylizacji odpadów i recyclingu.

Najprostszy podział pojemników na odpady obejmuje:

• kosz niebieski – papier, np. makulatura, zeszyty, bruliony, kartony;
• kosz zielony – szkło, np. butelki i słoiki pozbawione etykiet i zakrętek;
• kosz żółty – metale i tworzywa sztuczne, np. kartony po mleku czy sokach, czyste foliowe torebki i puszki, butelki po wodzie mineralnej;
• kosz brązowy – odpady BIO, np. liście, skórki od owoców i warzyw, kuchenne resztki
• kosz szary – odpady mieszane, czyli takie, które z różnych przyczyn nie dają się rozdzielić, np. zwierzęce resztki kuchenne, skorupki od jajek czy ceramika i tekstylia.

Choć cała procedura wydaje się niekomplikowana, to jednak wiele osób wyrzuca do poszczególnych pojemników na odpady np. plastikowe reklamówki pełne szklanych butelek czy słoików. Jest to oczywiście niezgodne z przepisami i negatywnie wpływa na proces późniejszego przerobu surowców wtórnych.

Podsumowanie

Właściwie gospodarowanie odpadami w domu i w firmie to proces, który tylko z pozoru wydaje się skomplikowany i czasochłonny. Właściwie oznakowane pojemniki na odpady, znajomość reguły rządzących segregacją śmieci, dbałość o dostęp pracowników firmy do koszy – to wszystko sprawia, że gospodarka odpadami staje się dużo łatwiejsza. Znacznie mają również prawne aspekty omawianego zagadnienia, a wśród nich ustawa o odpadach i karta przekazania odpadu. Rejestracja w BDO oraz regularne wypełnianie KPO są gwarancją poprawnie prowadzonej działalności. Podczas segregacji śmieci należy również zwrócić uwagę na wytwarzane przez przedsiębiorstwa odpady niebezpieczne, które powinny być utylizowane w szczególny sposób. Wszystko to razem sprawi, że środowisko naturalne i ludzkie zdrowie nie będą zagrożone zniszczeniem ze strony dzikie wysypisk śmieci i odpady pokrywające tereny zielone.